استاد: آیتالله احمد مبلغی
چکیده:
استاد مبلغی به برخی قواعد فقهی اهلسنّت و عملیات استنباط و اصطیاد آن قواعد اشاره داشتند و در ضمن بحث به تفاوتهایی که در اصطیاد قاعده بین شیعه واهلسنّت احیاناً وجود دارد نیز اشاره کردند.
ایشان انواع قواعد فقه منصوص را قواعد قرآنی و قواعد روایی میدانند و معتقدند در هر دوی اینها شیعه نتوانسته مانند اهلسنت قواعد تولید کند.
ایشان ضمن اینک میگوید آیات قرآن آبستن قواعد است، معتقد است از حیث مبنایی، چون دیدگاه کلامی ما این است که قرآن فرازمانی است؛ ازاینجهت قواعد فقه ما متمرکز بر یک بخشهایی از زمان مثل زمان صدور یا نزول نیست بلکه بهگونهای کلام خداوند بنا شده است که اگر ما اجتهادمان را ارتقا ببخشیم و قدرت استنباطمان از قرآن را بازتعریف بکنیم میتوانیم از قرآن خیلی قواعد استخراج بکنیم که این قواعد فرا روی ما در حوزهها و در زمینههای مختلف میتواند کارساز باشد.
اهلسنت از این حیث، کوششی درخور انجام دادهاند تا روایاتی که حامل قاعده است یا دارای قالب قاعدهای است اینها را ارائه بکنند. اهلسنت از این حیث، کوششی درخور انجام دادهاند تا روایاتی که حامل قاعده است یا دارای قالب قاعدهای است اینها را ارائه بکنند ولی ما در نقطه ضعف هستیم. مبلغی میگوید درجایی گفتم قاعده وجوب اعمار الارض، به بنده گفتند از کجا این قاعده را درآوردید؟ گفتم از این آیه شریفه: واستعمرکم گرفتهام که این استنباط، نوعی اصطیاد بسیط است.
ایشان معتقد است فقه را باید سمت مشکلات امروز ببریم لیکن با قواعد قدیمی که نمیشود و برای این نیازمند قواعد جدیدی هستیم.