وب سایت نشریه جستار انعکاس آثار علمی فرهنگی دانش پژوهان،اعضای حلقه های علمی تبلیغی، دانش آموختگان اداره کل آموزش و فضلای حوزه
استاد: دکتر محمدجعفر رضایی
استاد دانشگاه تهران و عضو انجمن کلام حوزه
چکیده:
دکتر رضایی در این گفتار نظریههای برهان بنیاد شناخت خدا را مورد بررسی قرار داده است. در جهان اسلام فلاسفه و متکلمان بیشتر بر استدلال عقلی در شناخت خداوند تأکید کردهاند؛ و متکلمان به وجوب استدلال عقلی قائل هستند. درمقابل محدثان و عرفا چندان به استدلال عقلی بها نمیدهند و این دو گروه معرفت الله را بالله میدانند. ادلهای که فلاسفه و متکلمان برای اثبات وجود خداوند اقامه کردهاند به یک شکل نبوده؛ و برخی از آنها ریشۀ روایی یا قرآن دارد. ریشههای برهان نظم، برهان از فعل بر فاعل و به نوعی برهان حدوث و قدم را میتوان در روایات مشاهده کرد. البته این استدلالها در طول تاریخ تطور داشته و ریشههایی در خارج از جهان اسلام نیز دارد؛ به عنوان مثال برخی از تقاریر برهان حدوث و قدم ریشههایی در فلسفه یونان دارد. دو تقریر از برهان حدوث و قدم در روایات وجود دارد. در برخی از روایات از متغیر بودن عالم شروع میشود و از آنجا که هر متغیری حادث است و هر حادثی محدث میخواهد نتیجه گرفته میشود که عالم محدثی دارد. در بعضی روایات نیز نقطۀ شروع مرکب بودن عالم است و از این راه عالم نیازمند محدث شمرده میشود.
کلیدواژگان: شناخت خدا، نظریههای برهان بنیاد شناخت خدا، استدلال عقلی در شناخت خداوند، ریشههای برهان نظم، ریشههای برهان حدوث و قدم.
دریافت متن کامل نشست
