ادارهکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسانرضوی با بیش از ربع قرن تلاش علمی در پی تحقق اهداف آموزشی جامعۀ علمی ایران اسلامی، گامهای سترگ و کارآمدی برداشته است. این نهاد علمی همگام با چشمانداز بیانیۀ مأموریت دفتر تبلیغات اسلامی و با توجه به نظام جامع آموزشی، فعالیتهای درخشان و مؤثری در کارنامۀ خود دارد.
طراحی گروهها و برگزاری دورههای آموزشی تخصصی (دارای مجوز سطوح سه و چهار از حوزۀ علمیۀ خراسان)، دورههای عمومی، کاربردی و مهارتی، برگزاری همایش و نشستهای علمی و حلقههای تربیت محقق، همچنین تولید و نشر مجلات تخصصی و ترویجی و محصولات علمی با هدف توسعۀ دانش علمی موردنیاز و توسعۀ گفتمان تحوّل در حوزه و فراگیرساختن فرهنگ آزاداَندیشی و نظریهپردازی در میان اساتید و طلاب ازجملۀ این فعالیتها است.
گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد از آغاز تأسیس در سال ۱۳۸۲ تاکنون، تلاشی وزین برای انتقال بایستههای فقهی سازگار با گامهای پیشینیان و هنگامههای نو داشته است. این گروه با برگزاری چندین دورۀ آموزشی فقه مقارن به همراه کارگاه پژوهشی و نیز بیش از ۲۰۰ نشست تخصصی گفتگوی علمی و نقد مقاله توسط اعضای حلقۀ علمی افق، کرانههای نوینی را بر روی فقهپژوهان بازگشود. بیشک پیام جهانیِ فقه امامیه، دربردارندۀ عرصههای مختلف زیست انسان، نظامها و کلانمسایل پایه است و ازاینرو، انتظار داریم این پیام با تحفّظ به فقه جواهری، به سیر تکاملی خود از «فقه فردی» به طراحی «نظامهای فقهی» و پیریزی تمدن دینی و حاکمیت اسلام حقیقی نایل آید.
مجموعۀ پیشِ رو، دستاورد نشستهای حلقۀ علمیِ افق و همایشهای اختصاصی و مشترک گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد در مرکز آموزشی آخوندخراسانی (وابسته به ادارهکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسانرضوی) از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۳ است.
این برونداد با توجه به منطق موضوعی در ۳۹ نوشتار فهرست شده است و جملگی سخنرانان در زمرۀ اساتید گرانمایه حوزۀ تخصصی فقه و اصول مشهد و قم هستند که بهلحاظ محتوا در دو بخش کلی زیر به ارایۀ بحث و نظر پرداختهاند:
بخش اول: بنیادها و سبکها؛ شامل ۲۰ گفتار دربارۀ نظریههای جدید در دانش اصول؛ آموزش و پژوهش اجتهادگرا؛ و مبانی اجتهاد؛
و بخش دوم: رویکردها و رهاوردها؛ شامل ۱۹ گفتار دربارۀ اجتهاد و مسایل نوپدید.
لازم به یادآوری است گفتارهای مندرج در «کرانههای اجتهاد» در چهار گام فراوری شد. در گام اول، این نشستها از میان بانک صوتی گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد، توسط جناب آقای دکتر مهدی قاسمی (کارشناس محترم ادارۀ پژوهش)، اعتبارسنجی و اولویتدهی شد و پس از آن پیادهسازی و از حالت گفتاری به نوشتاری نزدیک گردید. این گفتارها در گام بعدی توسط حجج اسلام آقایان علی رحمانی و علی شفیعی ارزیابی علمی شد. سپس در گام سوم، مستندات و منابع برای غنا و اعتباربخشی، توسط نخبگان دورۀ آموزشی فقه مقارن (ورودیهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹) استخراج و نهایتاً توسط جناب حجتالاسلام مرتضی ولیانپور تلخیص گردید.
بدین وسیله از همکاری تمامی فرهیختگانی که در تمام مراحل تدوین کوشا بودهاند، بهویژه مدیر محترم وقت گروه فقه و مبانی اجتهاد، و مدیرکل محترم وقت آموزش، جناب حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهیخراسانی قدردانی میکنم. در پایان نیز برای جناب حجتالاسلام والمسلمین دکتر هادی مصباحالهدی(مدیر محترم ادارۀ پژوهش) که با پیگیریهای خود، مجموعهای تخصصی و ماندگار را به فرجام نیک رساندهاند، آرزوی توفیق دارم.
سیدمحمدتقی شوشتری
مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسانرضوی