خانه / فقه اجتماعی و سیاسی / پژوهش‌های معاصر در فقه فرهنگ و ارتباطات

پژوهش‌های معاصر در فقه فرهنگ و ارتباطات

استاد: دکتر سید مجید امامی

 

 

چکیده:

استاد امامی ضمن پرداختن به مقاله‌ای از خود، به این نکته تأکید کرد که فقط با احکام اسلامی نمی‌شود جامعه اسلامی را اسلامی اداره کرد و موضوعات (یا به‌تعبیر رایج در ادبیات جامعه‌شناسی و سیاست‌گذاری) «مسئله‌شناسی»‌مان هم باید اسلامی شود، یعنی مسئله‌شناسی ما هم به یک عقلانیت حجیت‌مند متعبد شود. به‌عبارت‌دیگر، اساساً ممکن نیست حکم بدون کشف و تولید مسئله‌ تولید شود. لذا برای تحقق مسئله‌شناسی اسلامی، نیاز به فقه نظام‌ساز و کل‌نگر هستیم. یعنی اقتضای محتوم این نگاه تکمیلی، ورود رسمی فقه به مأموریت نظام‌سازی و کل‌نگری و جلوتر از مستحدثات و مطالبات دفعی‌بودن است و نیز اقتضای تحقق این مأموریت هم توجه به کلان انسان است که در ترابط و پیوند و تعارف با دیگران قرار گرفته است. جامعه‌شناسی یا بهتر است بگوییم موضوع‌شناسی متعبد و فقهی ما شکل ‌نگرفته است. از دید استاد تحقیقات فقه فرهنگ سه گونه است: تحقیقات اصولی (پایه، روشی و به تعبیر دقیق‌تر بنیادی)؛ تحقیقات موضوع‌شناسانه (تحقیقاتی که سعی می‌کند موضوع را بازشناسی کند) و سوم: تحقیقات راهبردی (ارائۀ مشی و سیاست). بنابر دیدگاه او، یکی از مشکلات اساسی ما در حوزه‌های علمیه این است که زبان‌شناسی و مردم‌شناسی و تاریخ‌شناسی نداریم لذا در مقام صدور حکم، مشکل پیدا می‌کنیم. در دید استاد، ما ناچاریم فقه فرهنگ را در تعامل با فقهُ الدعوه و نیز فقه امربه‌معروف ونهی‌ازمنکر، و فقهُ التربیه تأسیس و تدوین کنیم.

کلیدواژگان: مسئله‌شناسی اسلامی، دین و فرهنگ، فقه فرهنگ.

متن کامل نشست دریافت متن کامل نشست – فرآوری و ارجاع دهی شده

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *