وب سایت نشریه جستار انعکاس آثار علمی فرهنگی دانش پژوهان،اعضای حلقه های علمی تبلیغی، دانش آموختگان اداره کل آموزش و فضلای حوزه
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد خامه‌گر
اشاره:
روش ساختاری، سبک جدیدی در تفسیر قرآن‌کریم است. براین‌اساس، هر سوره دارای غرضی است و تمامی آیات و مباحث مطرح‌شده در سوره به‌صورت منطقی و فصل‌بندی‌شده، به آن غرض مرتبط می‌شوند. اگر از این زاویه به مطالعه سوره‌ها بپردازیم، می‌توانیم گزاره‌های جدیدی را از قرآن کشف کنیم؛ گزاره‌هایی که به‌طورمعمول از بررسی و مطالعه جداگانه آیات بدست نمی‌آید. استاد خامه‌گر معتقد است اگر با این نگاه به آیات فقهی نگریسته شود، ممکن است از طریق فهم بهتر آیه، احراز مقدمات حکمت و یا راه‌های دیگر، تأثیر آن را در استنباط فقهی نیز ببینیم.
کلیدواژگان:قرآن، تفسیر ساختاری، فقه، اجتهاد، سیاق، استنباط فقهی.
سرفصل مطالب:
بخش اول: ساختار هندسی سوره‌های قرآن و نقش آن در استنباط از قرآن
پیشینه تاریخی
نقش ساختار هندسی سوره‌ها در استنباط از قرآن
روش‌های تفسیر و فهم قرآن
۱٫تفسیر ترتیبی
۲٫تفسیر موضوعی
۳٫تفسیر ساختاری
فرایند برداشت از ساختار سوره
عرضۀ غرض استخراجی بر شاخص‌ها
بخش دوم: تأثیر ساختار بر برداشت‌های فقهی
۱٫کشف جنبه‌های مختلف یک حکم و کمک به احراز مقدمات حکمت
۱-۱٫جهت حکم عده در سوره طلاق
۲-۱٫جهت حکم عده در سورۀ بقره
۳-۱٫حکم گوشت‌های حرام در سوره انعام
۴-۱٫حرمت گوشت‌های حرام در سورۀ مائده
- استخراج گزاره‌های جدید علمی
پرسش و پاسخ
حجیت روش تفسیر ساختاری
تفسیر ساختاری و مبنای توقیفی‌بودن چینش آیات
تفسیر ساختاری و فهم آیات در نزول تدریجی
تأثیر ساختار در استنباط فقهی؛ هنوز در حد طرح مسئله
فهم ساختاری و تأثیر غیرمستقیم بر فقه
ضمایم
شکل(۱): ساختار سورۀ طلاق
شکل(۲): ساختار بخش سوم سورۀ بقره
